Er is een bobbel in uw hals gevonden in de schildklier. De schildklier is een vlindervormig orgaan in de hals dat vlak voor en rond de luchtpijp ligt. De schildklier maakt schildklier hormoon (belangrijk voor de stofwisseling) en deze functie is meestal niet verstoord door zo’n bobbel. Meestal is het eerste onderzoek dat dan zal plaatsvinden een echo van de hals.

Zo’n bobbel op een echo onderzoek noemen we een schildklier nodus. Meestal is zo’n nodus goedaardig. Bij 5 van de 100 mensen waarbij een nodus is vastgesteld kan deze nodus kwaadaardig zijn. Een nodus in de schildklier komt vaak voor, vooral bij oudere leeftijd. Van alle mensen die ouder dan 60 jaar zijn hebben 60 van de 100 mensen die een echo onderzoek krijgen van de hals een of meerdere schildklier nodussen. Meestal geven deze nodussen geen klachten. Heel soms kan er door erge druk of de luchtpijp benauwdheid ontstaan of door druk op de slokdarm moeite met slikken. Vlakbij de schildklier loopt ook de zenuw naar de stembanden. Door druk kan soms deze zenuw ook in de verdringing komen en kun je daardoor hees worden.

Welke onderzoeken bestaan er om er achter te komen of zo’n nodus goed- of kwaadaardig is?

Bij een echo van de hals wordt er naar allerlei aspecten gekeken van de nodus. Uiteindelijk geeft de radioloog daar een bepaalde waarde aan de zogenaamde TRADS classificatie. Hoe hoger het getal hoe groter de kans op een kwaadaardige nodus. Ook kijkt de radioloog of er afwijkende of vergrote lymfeklieren in de hals aanwezig zijn. Tijdens deze echo van de hals worden er ook cellen gehaald uit de nodus en eventueel ook uit afwijkende lymfeklieren. Deze cellen worden door de patholoog bekeken en die bepaald de kans op een kwaardaardige nodus met behulp van de zogenaamde Bethesda classificatie.

Bij de Bethesda uitslag worden er de volgende getallen met de volgende betekenis gegeven:

• Te weinig materiaal geen mogelijke diagnose
• Voldoende materiaal, zeer waarschijnlijk een goedaardige nodus
• Voldoende materiaal en een kleine verdenking op iets kwaadaardigs bij 15 van de 100 mensen
• Voldoende materiaal en een kleine verdenking op iets kwaadaardigs bij 30 van de 100 mensen
• Voldoende materiaal en een grote verdenking op iets kwaadaardigs, namelijk bij 60 van de 100 mensen
• Er is zeker een kwaadaardige afwijking in de schildklier, die geopereerd moet worden

Vooral bij een Bethesda 3, 4 en 5 uitslag is het dus onzeker of er sprake is van een goed of kwaadaardige nodus. Er zal worden voorgesteld om of nog even te wachten en een echo te herhalen, of een helft of de hele schildklier weg te halen. Ongeveer een week na de operatie weet je dan of het goed of kwaadaardig was. Als er slechts een helft van de schildklier is verwijderd en het blijkt dat de nodus toch kwaadaardig was, moet vaak in tweede instantie ook de andere helft van de schildklier worden weggehaald. Helaas is er niet echt een betere manier om er achter te komen of zo’n nodus nou goed of kwaadaardig is en dus geopereerd moet worden. In het MUMC in Maastricht wordt er een methode onderzocht om in de uitgeademde lucht vast te stellen of je schildklierkanker hebt. Hiervoor moet je dan 5 minuten in en uitademen in de zogenaamde elektronische neus. De verwachting is dat rond 2023 deze elektronische neus zo goed werkt dat hij op grote schaal ingezet kan worden bij mensen met een nodus in de schildklier.

Welke soorten schildklierkanker zijn er?

Papillaire vorm is de meest voorkomende vorm en vaak kun je na een operatie en eventueel radioactief jodium behandeling weer helemaal genezen van deze vorm van schildklierkanker. De folliculaire variant is iets agressiever maar nog steeds meestal goed te genezen. Deze twee vormen van schildklierkanker noemen we de gedifferentieerde schildklierkanker en die zijn vaak ook goed na te behandelen met radioactief jodium.
Een meer zeldzame vorm van schildklierkanker die meestal in bepaalde families voorkomt is het medullaire schildklier carcinoom. In het bloed is er bij mensen die deze vorm hebben een verhoogde waarde van het calcitonine en CEA. De uiteindelijke prognose na behandeling is minder gunstig dan na de gedifferentieerde schildklierkanker; van de 100 mensen met deze ziekte zijn na behandeling na 10 jaar nog 70 mensen in leven.
De meest agressieve vorm van schildklierkanker is het anaplastische schildklier carcinoom. Gelukkig komt deze vorm slechts weinig voor. Eigenlijk nooit bij mensen onder de 60 jaar oud. De prognose is zeer ongunstig en de tumor erg agressief, waardoor slechts enkele mensen, een jaar na het stellen van deze diagnose, nog in leven zijn.

Welke operaties bestaan er?

De schildklier chirurg zal met u bespreken wat de beste operatie voor u is. Soms is dat het verwijderen van slechts de helft van de schildklier, met name als de diagnose van de schildklier nodus nog onduidelijk is (Bethesda 3 en 4). Bij een Bethesda 5 uitslag zal er vaker gekozen worden om meteen de hele schildklier te verwijderen. Bij een Bethesda 6 uitslag en dus zeker kwaadaardige nodus in de schildklier worden vaak ook de lymfeklieren in de hals meegenomen.

Complicatie van een operatie aan de schildklier?

Het meest vervelende risico na een schildklier operatie is een probleem met de stembandzenuw. Gelukkig is de kans op blijvende schade aan de stembandzenuw relatief laag (bij 5 mensen van de 1000 die geopereerd worden). Als dit optreedt aan een kant wordt de stem hees en kan er met inademen een benauwd gevoel zijn.
Bij de schildklier liggen ook 4 bijschildkliertjes. Deze kliertjes zorgen voor de calcium huishouding van het lichaam. Worden ze beschadigd dan daalt de waarde van het calcium in het bloed. (bij 20 van de 100 mensen is dit tijdelijk het geval, na het verwijderen van de hele schildklier)
Bij een operatie in de hals aan de schildklier kan ook een bloeding ontstaan welke soms zo’n drukkend gevoel in de hals na de operatie kan veroorzaken dat er weer opnieuw geopereerd moet worden (afhankelijk van de ervaring in de kliniek, komt dit gelukkig ook niet vaak voor 1 van de 100 mensen)
Als de hele schildklier weggehaald is moet er levenslang een schildklierhormoon tablet gebruikt worden.
Als er ook geopereerd moet worden aan de lymfeklieren is er met name als er links in de hals, dichtbij het sleutelbeen geopereerd moet worden een kans op chylus lekkage. Er blijft dan met name na het eten van vet eten witte vloeistof uit de hals lopen. Vaak kan dit opgelost worden met tijdelijk een korte keten vetzuur dieet. Soms moeten er ingrijpendere maatregelen tot zelf een re-operatie plaatsvinden.